Hogeschool van Amsterdam

De opleiding Engineering aan de Hogeschool van Amsterdam (HvA) is onder andere gericht op verpakken. Bij de opleiding Engineering leer je hoe je machines, producten en productieprocessen ontwerpt, bestuurt en op de markt brengt. De hbo-opleiding Engineering kent vier verschillende leerroutes: Elektrotechniek, Product Ontwerpen, Technische Bedrijfskunde & Werktuigbouwkunde. Verpakkingsontwerp en duurzaam verpakken zijn onderdeel van de leerroute Product Ontwerpen. Door middel van onderwijs, onderzoeken en samenwerkingsverbanden met bedrijven en andere kennisinstellingen leidt de HvA studenten op.

De HvA heeft de Community of Practice Circular Design, Products and Packaging opgezet. In deze Community of Practice werken studenten, onderzoekers en praktijkpartners samen aan huidige en toekomstige verpakkingsuitdagingen, op basis van verpakkingsvraagstukken uit praktijk en maatschappij. Daarbij worden de volgende strategieën en methodes gebruikt: RETHINK, de KIDV-methode, Design Thinking en de CIRCO-aanpak.

Samen Duurzaam Verpakken

Nederlandse retailers en merkeigenaren hebben ambitieuze verduurzamingsdoelstellingen en het is de vraag hoe product-verpakkingscombinaties verduurzaamd kunnen worden om deze te behalen. Private label fabrikanten spelen een grote rol in het produceren van deze product-verpakkingscombinaties, en willen graag een koploperspositie vervullen in verduurzaming. Hun rol in verduurzaming is echter niet zo evident, omdat ze immers afhankelijk zijn van de vraag vanuit merkeigenaren en de toelevering van verpakkingen vanuit verpakkingsleveranciers. In dit project onderzoeken we de verduurzaming van product-verpakkingscombinaties en de samenwerking tussen private label fabrikanten en merkeigenaren. Partners: De Chocoladefabriek, KIDV, VBZ en HEMA. (Dit is een KIEM HBO onderzoek.)

Meer informatie over dit project staat op de website van de HvA. 

BASSTA

Hoe kunnen gemeenten ervoor zorgen dat huishoudens blijvend hun afval scheiden in diverse afvalfracties zoals papier, gft en plastic? Thuis wordt dit nog te weinig gedaan, en ook niet altijd op goede wijze. Dat is zonde, want goed gescheiden afval biedt kansen voor recycling en andere circulaire toepassingen. De Hogeschool van Amsterdam (HvA) doet met project BASSTA onderzoek naar het verbeteren van het scheidingsgedrag van huishoudens, met een focus op de stedelijke omgeving.

Door het automatisch gedrag onder de loep te nemen, vormt dit project een belangrijke aanvulling op het bestaande onderzoek naar gedragsinterventies. De nieuwe interventies die het onderzoek opleveren, moeten helpen om het gewoontegedrag te onderbreken en huishoudens ervan bewust maken of ze op de juiste manier hun afval weggooien. Ook voor de mensen die nu nog niet (graag) afval scheiden. Met een duidelijke uitleg hoe en waarom deze interventies werken, is het streven dat zoveel mogelijk Nederlandse stedelijke gemeenten hiermee aan de slag gaan. Zo kunnen ze betere bronscheiding realiseren.

Meer informatie over dit project staat op de website van de HvA. 

Goed Verpakt

Het doel van Goed Verpakt is om bij te dragen aan de integrale verduurzaming van product-verpakkingscombinaties in de voedingsindustrie. Een vierde van het voedsel wordt jaarlijks verspild in Nederland en voedselverspilling is in Europa verantwoordelijk voor 6% van de totale uitstoot van broeikasgassen door menselijke activiteit. Tegelijkertijd leidt een groot deel van de wereldbevolking nog steeds honger en is het dus eigenlijk schandalig hoe onverantwoord we met ons voedsel omgaan.

Slim verpakken kan leiden tot het verminderen van voedselverspilling, maar ook tot meer verpakkingsafval. Vandaag de dag vragen consumentenbehoeftes om nieuwe verpakkingen (bv. handzamere sluitbaarheid voor ouderen, kleinere portieverpakkingen, kant-en-klaarmaaltijden) die bijna altijd minder duurzaam zijn. Echter; slechts 10% van de klimaatimpact van product-verpakkingscombinaties is gerelateerd aan de verpakking van voedsel - mits deze op verantwoorde wijze wordt ingezameld - terwijl het achtergebleven voedsel (afval) een impact heeft van 90%. Daarom is het zaak om (voedsel)product en verpakking niet los van elkaar te zien, maar integraal naar product-verpakkingscombinaties te kijken.

Dit project wordt uitgevoerd in samenwerking met: De Haagse Hogeschool, HAS Hogeschool Den Bosch, KIDV en MKB-bedrijven uit de food sector.

Meer informatie over dit project staat op de website van de HvA. 

Tijdens het opleidingstraject aan de HvA zijn er diverse onderwijsactiviteiten gericht op verpakken:

Minor Wereld van Verpakken

Interdisciplinaire groep derde en vierde jaars HBO-studenten ontwerpen met elkaar duurzame product-verpakkingscombinaties, al of niet aangevuld met een bijbehorend systeem. Full time minor van een half jaar, waarin drie keer een ontwerpproces wordt gevolgd. De KIDV-Packathon is er één van.

Studenten laten bedrijven zien welke creatieve ruimte er kan ontstaan als je ontwerpvaardigheden loslaat op de belangrijkste waarde-destructies van de huidige lineaire keten. Ze nemen bedrijven mee in de circulaire kansen die zij zien en in de bijbehorende circulaire verdienmodellen. Bedrijven kunnen casusbedrijf worden voor de hele klas (KIDV-methode + Design Thinking), of voor een team van 3 studenten (CIRCO + regulier ontwerpproces). Als het lukt worden brancheorganisaties betrokken. Presentaties zijn zoveel mogelijk openbaar. Studenten schrijven o.l.v. een onderzoeksdocent een paper.

Afstudeeratelier

Studenten laten bedrijven zien welke creatieve ruimte er kan ontstaan als je ontwerpvaardigheden loslaat op de belangrijkste waarde-destructies/problemen/uitdagingen van de huidige lineaire keten.
Ze nemen bedrijven mee in de circulaire kansen die zij zien, waarbij ze doorgaans één product-verpakkingscombinatie uitwerken, als voorbeeld. Het afstudeeratelier is gekoppeld aan de Community of Practice Duurzaam Verpakken van de HvA. Er zijn circa tien afstudeerders per jaar, die worden begeleid door vier docenten. Het afstudeeratelier duurt twintig weken (full time, 30 ECTS).

Verpakkingstechnologie

In dit vak leggen de tweedejaarsstudenten in kleine groepjes bedrijfsbezoeken af bij verpakkingsbedrijven. Studenten krijgen wekelijks gastlessen van bedrijven die een schakel in de verpakkingsketen vertegenwoordigen en die past bij de opdracht van de week. De hoofdvraag van dit vak is: hoe kan ik een bedrijf - dat een nieuwe duurzame product-verpakkingscombinatie op de markt wil zetten - adviseren voor de aankoop van de juiste kunststof verpakking, gebundeld in een retail-readyverpakking, die geschikt is voor het te verpakken product en past bij merk en doelgroep?

Innovatielab Circulair Verpakkingsontwerp

In het tweede studiejaar krijgen studenten de opdracht gericht op circulair verpakkingsontwerp. Een voorbeeld van een opdracht: ontwerp een product-servicesystem dat past in de circulaire economie voor een vliegtuigmaatschappij naar keuze voor passagiers die een intercontinentale vlucht maken en graag wat te eten krijgen. Bezorg ze een onvergetelijke eetbeleving. Samenwerkende partijen: KLM, Marfo, De Ster, TUI, KIDV.

Wilt u meer informatie over de activiteiten van de Hogeschool van Amsterdam, neem dan contact op met Inge Oskom. 

De volgende onderzoekers en docenten zijn verbonden aan de opleiding Engineering en Product Ontwerpen en/of het lectoraat Circulair Ontwerpen en Ondernemen van de Hogeschool van Amsterdam.