Vezels van gebruikte papieren drinkbekers kunnen als grondstof worden gebruikt om nieuwe producten te maken, zoals hygiënepapier en karton. Een belangrijke voorwaarde hiervoor zijn homogene en schone stromen, net zoals volume en continuïteit. Dit blijkt uit een onderzoeksproject van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken, uitgevoerd in samenwerking met zes grote bedrijven die veel papieren wegwerp drinkbekers gebruiken.
Het collectief met de brandowners - waaronder Starbucks, Hema, Albert Heijn To Go, NS Stations, Selecta en McDonald’s - is opgestart om mogelijke recyclingroutes en toepassingsmogelijkheden in kaart te brengen. Zij vroegen het KIDV om de zogeheten verwaardingsmogelijkheden van gebruikte papieren wegwerp drinkbekers in kaart te brengen. De papieren wegwerp drinkbeker is één van de bekendste zogeheten papierlaminaatverpakkingen voor drink- en etenswaren. Deze verpakkingen zijn gebaseerd op papiervezels met een functionele coating, vaak van kunststof. Jaarlijks komt zo’n 20.000 ton per jaar van dit soort bekers op de Nederlandse markt. Eenmaal bij het afval wordt naar schatting ruim 90 procent van de bekers verbrand.
Behalve de groep hiervoor genoemde bedrijven waren ook ketenpartijen bij het KIDV-onderzoek betrokken, zoals Renewi, Essity en DS Smith, het Nationaal Testcentrum Circulaire Plastics en diverse consultants en experts uit de papierrecyclingindustrie. Het project ging in januari 2020 van start. Als gevolg van de uitbraak van COVID-19 en de maatregelen om het coronavirus te bestrijden, konden niet alle geplande onderzoeken worden uitgevoerd. Uit de onderzoeken die wél zijn verricht, werd duidelijk dat de vezels van papieren drinkbekers een grondstof voor nieuwe toepassingen kunnen vormen.
Voor papierrecyclers zijn schone stromen (geen vervuiling) én de snelheid in aflevering van belang; dit laatste in verband met de bacteriële inwerking op het vezelmateriaal (geuroverlast en inwerking van vervuiling). Ook een homogeen vezeltype (bruin vs. wit vezel) is van belang. De witte vezelstroom vertegenwoordigt een hoge marktwaarde. Deze waarde daalt significant indien de stroom verkleurt, door bijmenging van bruin vezel. Ook continuïteit en volume zijn van belang voor de papierrecyclers, zodat zij een continu proces kunnen voeren (omwille van de gewenste, correcte grondstoffenmix) met een hoogwaardig eindproduct als resultaat. Hiervoor is óók van belang om één type coating te gebruiken. Recyclers kunnen hun proces daar dan op instellen.
Uit sorteerproeven met apart ingezamelde drinkbekers bleek dat – met behulp van een na-sorteerslag - opschoning van de bekers mogelijk is. Dit vergroot de kans op acceptatie door de papierrecyclingindustrie, die stromen met vervuilde bekers nu afkeurt. Ook zijn er eerste sorteertesten gedaan met drinkbekers uit bedrijfsrestafval van McDonald’s en NS Stations, waarbij vervuiling deels werd verwijderd. Het doel is dat deze bekers vervolgens ook zo hoogwaardig mogelijk gerecycled kunnen worden door een papierrecycler. De testen zullen naar verwachting in 2021 worden afgerond.
De meest hoogwaardige toepassing van gerecyclede papieren drinkbekers lijkt vooralsnog, voor de schoonste bekers, hygiënepapier. Ook is het mogelijk om drinkbekers bij te mengen in een bruine/bonte vezelstroom, bijvoorbeeld bij producenten van golfkartontoepassingen. De verwerking van bekers is eveneens in bouwmaterialen getest. Opschalingsmogelijkheden hiervan en de milieu-impact van deze toepassing behoeven nader onderzoek. Overige papierstromen uit het restafval van bedrijven en instellingen (bedrijfsafval) kunnen mogelijk ook door sommige recyclingfabrieken worden verwerkt. Dit dient eveneens nader te worden onderzocht.
Enkele bedrijven die bij dit onderzoeksproject waren betrokken, hebben de oprichting van het platform CIRCUP voorbereid (Circulaire Inzameling en Recycling van papieren Cups en overige Papierlaminaatverpakkingen). Zij willen hiermee de resultaten en impact van het onderzoek borgen en vervolgacties als ketencollectief oppakken, zoals aanvullend en/of nieuw onderzoek. De deelnemende bedrijven dragen zelf zorg voor de financiering hiervan. De daadwerkelijke oprichting van CIRCUP wordt in februari 2021 verwacht.
Klik hier voor het onderzoeksrapport van het KIDV. Klik hier voor het deelonderzoek van Partners for Innovation naar de milieu-impacts vam koffiebekerrecycling.
Voor meer informatie over het onderzoek en het vervolg van dit project in CIRCUP, kunt u contact opnemen met projectleider Marc Reijnders van het KIDV, m.reijnders@kidv.nl.
