Herbruikbare verpakkingen

Momenteel beleven herbruikbare verpakkingen en verpakkingssystemen dan ook een snelle herwaardering. In de business-to-business hoek kennen we pallets, kratten, vaten, fusten en bulkcontainers. Bij consumentenverpakkingen is statiegeld voor kratten, glazen en kunststof flessen goed ingeburgerd. Nieuwe initiatieven zijn nog veelal kleinschalig en gelimiteerd, maar het aantal en de omvang nemen toe.

• Steeds meer producenten en importeurs van verpakkingen en verpakte producten stellen ambities op om hun verpakkingen te verduurzamen. Op dit moment gaat dat vaak over Resourceen Recycle, maar Reuse is in opkomst.Bij resource-doelstellingen gaat het over de oorsprong van het verpakkingsmateriaal. Denk bijvoorbeeld aan het inzetten van rPET (oftewel: gerecycled PET) in plaats van PET afkomstig van fossiele grondstoffen. 
• Door meermalig gebruik van verpakkingen te stimuleren, laten bedrijven aan consumenten zien dat ze materiaalreductie serieus nemen.
• Hergebruik kan een antwoord bieden op de Europese richtlijn voor kunststof wegwerpplastics.De maatregelen in de zogenoemde Single Use Plastics (SUP) richtlijn hebben betrekking op verloren vistuig en kunststof wegwerpplastics, waaronder verschillende verpakkingen. Wegwerpproducten waarvoor vooralsnog geen alternatief is, moeten in 2026 door de lidstaten meetbaar zijn verminderd. Ook moeten lidstaten het gebruik van producten voor meermalig gebruik, hergebruik en recycling aanmoedigen. De richtlijn is op 12 juni 2019 door de Europese Commissie gepubliceerd. De lidstaten hebben vanaf die dag twee jaar de tijd om de richtlijn om te zetten in nationale wetgeving. Voor meer informatie, klik hier.
• Met de groei van bezorgdiensten en e-commerce verandert de functie van verpakkingen. Het marketing-aspect wordt bijvoorbeeld kleiner. Verpakkingen hoeven de consument niet langer te verleiden, want dat gebeurt al tijdens het aankoopmoment online. Naast de e-commerce sector zelf, spelen ook supermarkten en initiatieven als Pieter Pot en Loop hier op in door te experimenteren met thuisbezorging en verpakkingen die retour worden genomen.

• Herbruikbare verpakkingen zijn vaak duurder om te produceren dan eenmalige verpakkingen. Daarnaast komen er over het algemeen extra kosten bij wat betreft retourlogistiek en het inspecteren en/of schoonmaken van de verpakkingen. Een belangrijk vraagstuk daarbij is hoe vaak ze moeten worden hergebruikt om economisch rendabel te zijn.
• De effecten van hergebruik op de verpakkingen moeten per productverpakkingscombinatie worden onderzocht. Denk aan: de mogelijke invloed van hergebruik op de uitstraling en/of de kwaliteit van de verpakking door het vele schoonmaken en transporteren.
• Het kwantificeren en vergelijken van de milieu-impact bij de overstap naar herbruikbare verpakkingen is moeilijk uit te rekenen. Het KIDV heeft hier samen met Universiteit Utrecht een rekentool voor ontwikkeld, die u hier kunt vinden (versie 2.1, april 2024).
• Hergebruik levert vraagstukken op met betrekking tot kwaliteits- en veiligheidszaken, denk aan: hoe garandeer je de hygiëne van verpakkingen (met name van voeding en verzorgingsproducten)? En hoe ga je om met betrouwbaarheid en aansprakelijkheid rond voedselveiligheid?
• Het belang van consumentengedrag op de inzet van herbruikbare verpakkingen is nog onvoldoende onderzocht, net als de implicaties van logistiek (in verband met retoursystemen) en bijbehorende administratie.

Het KIDV was in 2018 initiatiefnemer van de Community of Practice Herbruikbare verpakkingen. Binnen deze community zoekt het KIDV samen met toonaangevende bedrijven en onderwijsinstellingen naar oplossingen voor bovenstaande gezamenlijke uitdagingen. Klik hier voor meer informatie. Uit deze samenwerking kwam het internationale Planet Reuse voort.

Heeft u specifieke vragen over Planet Reuse, neem dan contact op met projectleider Marcel Keuenhof, via m.keuenhof@kidv.nl.