Dranken

De belangrijkste ontwikkelingen die invloed hebben op verpakkingen in de drankensector zijn:

• Maatschappelijke weerstand tegen het gebruik van plastic verpakkingsmaterialen. Het is voor consumenten lastig om te bepalen of de ene verpakking duurzamer is dan de ander. Daarom is het zinvol om in het ontwerp van een verpakking rekening te houden met de perceptie van de consument. Lees hier hoe consumenten omgaan met informatie over duurzaamheid in relatie tot verpakkingen. Gebruik echter geen onnodig verpakkingsmateriaal, maar stel de functionaliteit van de verpakking voorop; wordt het product voldoende beschermd? Kijk naar de milieu-impact van de verpakking, bijvoorbeeld door een levenscyclusanalyse (LCA)uit te voeren kan je berekenen wat de milieu-impact is van je verpakking.
• Ambities van bedrijven en overheden om herbruikbare en recyclebare verpakkingen op de markt te brengen. Verpakkingen moeten voldoen aan de geldende wet- en regelgeving. De Europese Commissie en Nederlandse overheid hebben de afgelopen jaren nieuwe voorstellen ingebracht en aangenomen en voeren actieprogramma’s uit, onder meer om de recyclebaarheid en het hergebruik van verpakkingen te verhogen en de hoeveelheid afval te verminderen. Blijf op de hoogte van deze ontwikkelingen, zodat u tijdig op toekomstige wetgeving kan inspelen en uw bedrijf zich daarmee als koploper op het gebied van verduurzaming kan onderscheiden ten opzichte van andere bedrijven. Het KIDV houdt hier een overzicht bij van de aanpassingen in de wet- en regelgeving, zoals de nieuwe recyclingdoelstellingen, aanpassingen van de essentiële eisen voor verpakkingen en de aanpak van single use plastics.
• De Europese richtlijn voor single use plastics stelt eisen aan eenmalige kunststof drankverpakkingen. Eenmalige drankverpakkingen mogen per juli 2024 alleen nog in de handel worden gebracht als deksels en doppen tijdens gebruik aan de verpakking vast blijven zitten. Daarnaast is er per juli 2021 een marktbeperking voor het gebruik van EPS voor drankverpakkingen die bestemd zijn voor on-the-go consumptie. Klik hier voor meer informatie over deze maatregel en andere maatregelen met betrekking tot single use plastics.
• Politieke ontwikkelingen m.b.t. statiegeld op drankverpakkingen in Nederland.
  Vanaf 1 juli 2021 zit er € 0,15 statiegeld op kleine plastic flesjes frisdrank en water. Deze flesjes zijn te herkennen aan het nieuwe statiegeldlogo. Consumenten kunnen kleine statiegeldflesjes inleveren bij (grotere) supermarkten, tankstations langs de snelweg en een aantal andere plekken zoals sportverenigingen. Statiegeld Nederland zorgt samen met producenten en innamepunten voor een goede invoering van het nieuwe statiegeldsysteem. Lees hier meer. 
• Toepassing van gerecycled kunststof in verpakkingen.
  Het toepassen van gerecycled verpakkingsmateriaal wordt bij glas en metaal al veel toegepast. Voor kunststof is dit soms nog lastig, vooral als het gerecyclede kunststof wordt toegepast in nieuwe voedselverpakkingen, in verband met de strenge eisen aan voedselveiligheid. Echter zien we al wel veel voorbeelden van het toepassen van gerecycled PET in de drankensector. Lees hier meer over het toepassen van gerecycled kunststof.
• Toepassing van biobased kunststof in verpakkingen.
  Er zijn verschillende typen biobased kunststoffen. Van sommige biobased kunststoffen is de molecuulstructuur het zelfde als van fossiele kunststoffen. Deze kunnen in de recycling worden gemengd met fossiele kunststoffen en hebben dezelfde eigenschappen, zoals smelttemperatuur of luchtdoorlaatbaarheid. Een voorbeeld hiervan is bio-PE, dat wordt gemaakt van suikerriet en onder andere wordt toegepast in HDPE flessen. Er worden ook kunststoffen gemaakt van hernieuwbare grondstoffen die een andere molecuulstructuur hebben dan de conventionele, fossiele kunststoffen. Zij hebben daardoor ook andere eigenschappen, sommige varianten zijn bijvoorbeeld composteerbaar. Voorbeelden hiervan zijn PLA en zetmeel. PLA wordt onder meer toegepast in trays en folies en zetmeel bijvoorbeeld in kunststof zakjes. Er zijn ook nieuwe materialen die niet composteerbaar zijn, zoals PEF. PEF heeft vergelijkbare eigenschappen met PET, maar is zeker niet identiek en kan daardoor niet zomaar worden vermengd met PET. PEF is nog in ontwikkeling, maar zou geschikt kunnen zijn voor flessen. Lees hier meer over biobased en composteerbare verpakkingen.
• Transport in bulkverpakkingen voordat producten in porties worden verpakt.
  Duurzaam verpakken gaat niet alleen om duurzaam materiaalgebruik; ook in andere stappen van het proces kunnen duurzame keuzes worden gemaakt. Vanuit milieuoverwegingen en efficiëntie kan het soms voordeliger zijn om dranken te transporteren in bulkverpakkingen en de dranken pas te bottelen in het land van verkoop. Dit gebeurt in sommige gevallen in de wijnbranche.
  
  De verschuiving naar bulkverpakkingen of grotere verpakkingen zien we ook voor de consumentenmarkt. Zo wordt de thuistap voor bieren steeds populairder bij feestjes en partijen. De bag-in-box voor wijnen is in Nederland nog minder gebruikelijk dan in bijvoorbeeld Frankrijk, al zien we ze in Nederland ook steeds vaker. Op deze manier is minder verpakkingsmateriaal nodig voor dezelfde hoeveelheid bier of wijn (per eenheid product).
  
  Een ouder voorbeeld is de postmix voor frisdranken die vaak in horecagelegenheden wordt gebruikt. De frisdranksiroop wordt dan ter plekke gemengd met koolzuurhoudend water, waardoor er dus minder water en verpakkingsgewicht hoeft te worden getransporteerd. Ook doen frisdrankmachines voor thuis hun intrede om zelf een koolzuurhoudende drank te kunnen maken.    

Wie aan de slag gaat met duurzaam verpakken, ontdekt vaak al snel dat er meer bij komt kijken dan het gebruik van minder of ander materiaal. Het ontwikkelen van succesvolle duurzame verpakkingen vraagt dat u bijvoorbeeld ook kijkt naar het verpakkingsproces en de logistiek, naar het aankoop- en weggooigedrag van klanten en naar de verpakkings- en duurzaamheidsstrategie van uw bedrijf. Kijk voor meer informatie en tips op hoeverpakjeduurzaam.kidv.nl.

Verschillende brancheorganisaties uit de drankensector hebben een Brancheplan Duurzaam Verpakken 2019 – 2022 opgesteld. Het KIDV was nauw betrokken bij het opstellen van deze plannen. Hierin staan ambities, doelstellingen en concrete maatregelen om de milieu-impact van verpakkingen te reduceren, bijvoorbeeld door minder verpakkingsmateriaal te gebruiken en door verpakkingen volledig recyclebaar en herbruikbaar te maken.